Kırcaali[1][2] (Bulgarca: Кърджали, trl: Kardzhali), güneydoğu Bulgaristan'da, Kırcaali ilinin ve Kırcaali beldesinin merkezi. Nüfusu 43,880 kişidir (Șubat 2011 verileri). Tren istasyonu bulunmaktadır. Kırcaali’den Hasköy ve Gümülcine (Yunanistan) yönlerine karayolları uzanırCoğrafya

Doğu Rodop Dağları’nın ovasında, Arda nehrinin kıyısında bulunan șehir, Sofya'dan 259, Filibe'den 90 kilometre uzaklıkta bulunur. Kırcaali‚ Hasköy şehrinden ise sadece 50 kilometre uzaklıktadır. Şehrin 15 km uzağında Perperikon antik kenti yer almaktadır. Ayrıca Kırcaali Avrupa Ulaştırma Koridorları programı kapsamında 9. koridorun geçtiği şehirlerden biridir.[3]

İklim

Bölgenin iklimi, yıl içinde güneşli günlerin çok olduğu, yumuşak ve yağmurlu Akdeniz geçiş iklimidir. Kış, nispeten yumuşaktır. Ortalama sıcaklık, 0 °С civarındadır. Yaz ise sıcak ve güneşlidir, ortalama sıcaklık ise 24 °С dir.

Tarih

3000 yıl boyunca bu bölge, farklı medeniyetlerin ve kültürlerin beşik noktası olmuştur; Trakların, Antik Yunanların ve Romalıların; Slavların, Ön Bulgarların, Bizanslıların ve Türklerin kesişme noktası olmuştur.

Bu bölgede ilk yaşayanların Traklar olduğu zannedilmektedir. 6. yüzyılda Arda Nehri'nin orta kısmına Ön Bulgarlar ve Slavlar yerleşmiştir.

Modern Kırcaali, 1487 yılında Karamanoğulları Beyliği’nin yıkılmasıyla Rumeli'ye gönderilen ahalisince (Antalya, Mersin, Konya, Karaman, Adana, Kırşehir, Kayseri) kurulmuş olabileceği öne sürülmektedir. 1878 Berlin Antlaşması’na göre, Doğu Rumeli ilinde kaldı. Bu ilin Bulgaristan Prensliği’ne katılmasından sonra, şehir Türkiye'ye bırakıldı; Balkan Savaşları’nda (1912-13) Bulgarlarca işgal edildi. Batı Trakya Türk Cumhuriyeti'nin Gümülcine ile birlikte merkezi oldu. Ordu kuruldu, direniş gerçekleştirildi ve başarılı olundu ancak Osmanlı bu hükümeti tanımadı ve Bulgaristan ile birlikte bu devlete son vermek istedi.

Zengin Osmanlı mîrasıyla uzun yıllar Rodoplar’ın en gelişmiş kenti olmuştur./>owrap;">[/>aynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipediaynak gösterme">kaynak belirtilmeli

]

Kırca-Ali'nin kendi adını taşıyan kentte Osmanlı döneminden kalma türbesi vardı. Türbesi günümüzde Kırcaali merkez camiînin bahçesinde, pazarın yanında bulunmaktadır.

Demografik yapı

/>ardzhali_00099.jpg" class="image">

Şehir merkezi

/>urdjaliArcheologyMuseum.jpg" class="image">

Kırcaali Arkeoloji Müzesi

1920 yılında nüfusu 4.417 kişi olmuştur. 1926 yılında 6.487 idi. Bu yıllardan sonra kent pek hızlı bir gelişme gösterdi. 1910 yılında da basılan bir Osmanlı salnamesine göre, Kırcaali’de yalnızca 226 Bulgar vardı, geri kalan nüfusun hepsi Müslüman-Türk idi. 1950 öncesinde dahi nüfusunun hemen hemen tamamı Türk iken, zamanla Türklerin Türkiye'ye göçmesi ve yerlerine Bulgar ve Çingenelerin yerleşmesiyle demografik yapısı biraz değişmiştir. 1985'te dolaydaki üç köyle birleştirilen Kırcaali şehri Hasköy iline bağlandı./>owrap;">[/>aynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipediaynak gösterme">kaynak belirtilmeli

]2001 Bulgaristan nüfus sayımında Kırcaali Valiliği geneli için 164.019 nüfus rakamı verilmiştir.[4] Mensup olunan etnik grup ve anadil için beyana dayalı veriler 101.000-101.500 Türk, 55.000-57.000 Bulgar şeklindedir. Dinî aidiyet konusunda 114.000 kişi Müslüman, 35.500 kişi Hristiyan olduklarını belirtmişler, 13.500 kişi bu konuda bildirimde bulunmamıştır. 55.000 Bulgar olmasına rağmen 35.000 Hristiyanın olması Kırcaali'de 20.000 kadar Pomak'ın yaşadığını göstermektedir. Kırcaali'de 1.200 kadar da Roman olduğu anlaşılmaktadır. Kırcaali şehrinin nüfusu ise 2006 son verilerine göre 63.164'tür./>owrap;">[/>aynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipediaynak gösterme">kaynak belirtilmeli] Politika

Yerel yönetimler tamamen Türklerin elindedir. 2005 Bulgaristan Genel Seçimleri'nde Kırcaali eyaletinden seçilen 5 milletvekilinden 5'i de Türk’tür. Türk azınlık ağırlıklı dps (dps) oyların % 67.32'sini almıştır. Kırcaali milletvekillerinin isimleri Ahmet Demir Doğan (HÖH Başkanı), Lütfü Ahmet Mestan, Remzi Durmuş Osman, Ünal Tasım ve Necmi Niyazi Ali'dir ve Kırcaali şehri belediye başkanı Hasan Aziz'dir.[5]

Son yapılan 2015 Bulgaristan Genel Seçimleri'nde Kırcaali eyaletinde, Türk azınlık çoğunluğunun destek verdiği Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) oyların %59.41'ini, yaklaşık olarak 17 942 kişinin desteğini alarak belediye başkanlığını mühendis Hasan Aziz sürdürmüştür. Seçimler sonucunda 41 Belediye meclisi üyelerinin 23'ü azınlık kökenli olmuştur.[6]

Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH)'nin 24 Kasım 2015 tarihinde Rus uçağının düşürülmesinde Rusya'dan yana olmasını gerekçe göstererek, eski HÖH'lü Lütfi Ahmet Mestan önderliğinde Sorumluluk Özgürlük ve Hoşgörü İçin Demokratlar Partisi (DOST) kurulmasına karar verilmiştir. Böylelikle Bulgaristan da Türk azınlıklar tarafından desteklenen 2. parti kurulmuş oldu.[7]