Romalılar yüzen şehir Venedik'i nasıl inşa ettiler? from Turgut Can's blog

Bir masaldan fırlamış gibi harika bir Roma şehri suyun içinden yükselen Venedik, aşırılıkların kenti ve yabancı ziyaretçilerin gözde kenti. 

 

Köprüler ve kanallardan oluşan romantik antik bir kent ve onları bin yıl veya daha uzun bir süredir destekleyen çamura doğru yavaşça eğilen yıkık dökük binaların oluşturduğu küflü bir lağım çukuru.

 

Bu şu soruyu akla getiriyor: Bu şaşırtıcı şehir neden yaşanmaz bir bataklığın ortasında inşa edildi? Peki yüzlerce yıl önce imkansız gibi görünen bu işi Venedikliler nasıl başardılar? 

 

​

Foto: Venedik'in eski kent adasının ve çevresinin havadan kuş bakışı görünümü

 

Venedik'in Kuruluş Tarihi:

Venedik'in ilk dönem kökenleri karanlıktır; çamurdan yükselen bir şehir için uygundur.

 

Şehir inşa edilmeden çok önce, Adriyatik Denizi'nin en kuzey ucundaki bu topraklarda, bölgeye adını veren Venedikliler yaşıyordu. Hem Latince hem de yerel Cermen dilleriyle ortak özellikler taşıyan, yok olmuş olan  bir dil olan Venetic'i konuşuyorlardı .

 

MÖ 182'de Roma'yla ittifak kurdular ve kültürleri yerini kademeli olarak Romalılaşmaya bıraktı. Venedik e büyük bir mülteci nüfus ve diğer Romanın şehirlerinden göçler  başladı. Roma İmparatorluğu çökmeye başlayınca yerli bodun gelen göçmenlerden ve nüfus değişiminden rahatsız olup Kuzey İtalya'nın şehirlerinden ve kırsal kesimlerinden kaçtı. 

Bölge, Hun Türkleri ve çeşitli Germen halkları tarafından sık sık saldırıya uğradı ve birçok Roma şehri yıkıldı. Roma sakinleri, az sayıda balıkçı dışında daha önce boş olan kıyıya yakın bataklık lagünlere sığındılar.

 

Venedik Cumhuriyeti'nin kurulduğu zamandan günümüze kalan hiçbir belge yoktur. Bu nemli binalar ve sulu sokaklar parşömen gibi geçici hiçbir şeye karşı nazik değil. Ancak kentin resmi olarak MS 421 yılında 25 Mart günü öğle saatlerinde kurulduğu söyleniyor.

 

Yedinci yüzyıla gelindiğinde, Venedik İmparatorluk Bölgesi, Adriyatik Denizi'nin en kuzeydeki kısımlarını kapsayan geniş bir araziyi yönetiyordu.

 

On iki kurucu aile 697'de Venedik'in resmi lideri olan ilk dükalarını seçtikleri zamana kadar bu bataklık yüzyıllar boyunca yerleşim görmüştü.

 

Venedik'in İnşası

İlk yerleşimciler ahşap, kamış ve kilden yapılmış kaba yapılarda yaşıyorlardı. Bataklığın içinde bir miktar kuru arazi de vardı.

 

Roma döneminde burada yaşayan balıkçılar ve mülteciler, basit konutlarını kumlu kıyı şeridi boyunca ve sulak alanları çevreleyen küçük adalar üzerinde inşa ettiler. Nüfus arttıkça, hiç kuru toprağın olmadığı bir yerde inşaat yapmanın bir yolunu bulmak zorunda kaldılar.

 

Uzun tahta direkleri doğrudan suyun altındaki çamurun içine çakarak işe başladılar. Karaçam ve meşe gibi suya dayanıklı ahşap türleri kullandılar. 

 

Venedik'in inşasında sayısız ahşap direk kullanıldı. Yalnızca Santa Maria Della Salute kilisesinin temelini inşa etmek için bir milyondan fazla kazık kullanılması gerekti.

Kentin inşasındaki ahşabın çoğu Hırvatistan, Karadağ, Slovenya ve Kuzey İtalya ormanlarından elde ediliyordu. Su yoluyla Venedik'e naklediliyor du.

 

Yumuşak çamurun altında Caranto adı verilen katı bir kil tabakası bulunur. Bu yoğun malzeme bazı bölgelerde yüzeyin iki metre altında bulunurken bazı bölgelerde on metreye kadar derin olabiliyor. 

İlk günlerde direkler, devasa el tipi kazık çakıcıları olan adamlar tarafından çakılıyordu; bu zor ve potansiyel olarak tehlikeli bir işti.

 

Ahşap direkler merkezden başlayıp temelin kenarlarına doğru uzanan bir spiral şeklinde yerleştirildi. Muazzam ağırlığı desteklemek için dış duvarların altına daha fazla direk birbirine yakın yerleştirildi.

 

Bu direklerin üzeri iki kat yatay kalasla ve daha sonra neredeyse her zaman Hırvatistan'ın Istria kentinde çıkarılan geçirimsiz bir kireçtaşı türü olan taşla kaplandı. Sonunda bina inşa edildi.

 

Venedik binaları genellikle tuğladan inşa edilirdi. Daha sonra tuğla duvarları lagünün tuzlu suyundan korumak için Istria taşı adı verilen yoğun kireçtaşı çeşidi kullanıldı. Bazen binaların üst kısımlarını süslemek için mermer kullanılmıştır.

 

Bu teknikler başka yerlerde Romalılar tarafından kullanılmıştı, ancak Venedikliler önceden var olan mimari teknikleri geliştirdiler. 

 

Binalar büyüdükçe ve ağırlaştıkça, daha fazla ağırlığı desteklemek için ahşap direkler birbirine daha yakın yerleştirildi. Genellikle beş veya altı metre uzunluğundaydılar ve yumuşak çamurun altındaki sağlam kil tabakasına her zaman ulaşamıyorlardı.

 

Sıkışmış kil tabakası ulaşılamayacak kadar derinse, direkler birbirine o kadar yakın yerleştirildi ki aralarında neredeyse hiç boşluk kalmadı. Boşluk kaldıysa taş ve çakılla dolduruldu. Bu desteklerin üzerine ağırlık bindirildiğinde alttaki çamur o kadar sıkıştı ki Sıkışmış kil tabakası  kili kadar durağan hale geldi.

 

Venedik'in ayakta kalan insan yapımı topraklarının çoğu 15. ve 16. yüzyıllarda yaratıldı, ancak bazıları çok daha önce yaratıldı.

 

San Marco Çan Kulesi

​San Marco Çan Kulesi 1902'de çöktü ve insanlara aşağıda ne olduğunu araştırma fırsatı verdi. 

 

Temel 10. yüzyılda oluşturulmuştu ve kullanılan direkler yaklaşık dört metre uzunluğundaydı. Bu direklerin üzerine kalaslar döşendi ve ardından gelen taş, temele üç buçuk metre daha yükseklik ekledi.

 

Çamurun kendisi tarafından korunan ahşap yığınlar hâlâ çoğunlukla sağlam durumda. Tahta mineralleşerek onu neredeyse taş kadar sert hale getirmişti. Siltli tuzlu sudaki oksijen eksikliği ve yüksek mineral içeriği süreci hızlandırarak Venedik'e kalıcı bir temel kazandırdı.

 

Venedik Harika Bir Su Şehri:

Venedik, Avrupa ile Yakın Doğu arasında önemli bir ticaret merkeziydi; yüzyıllar boyunca tuz, baharat ve lüks mal ticareti yoluyla muazzam zenginlikler elde etmişti. 

 

Sonunda Venedik bölgede zorlu bir güç haline geldi ve büyük bir donanmaya komuta etti. Sulu konumu onu düşmanlardan koruyordu. Charlemagne'ın oğlu Pepin istila etmeye çalıştığında şehre ulaşamadı bile.

 

Venedik 15. yüzyılda zirveye ulaştı. Daha sonra yavaş yavaş geriledi ve 1797'de Napolyon tarafından ele geçirildi.

 

Bugünlerde, Venedik'in ilk kurulduğu yerdeki su seviyesinden iki metre daha yüksek olan deniz seviyesi ortalığı kasıp kavuruyor. Mobil bent kapakları, gelgiti durdurmak ve Yüzen Şehir'in kaçınılmaz yıkımını ertelemek için tasarlandı.